Veilig werken tijdens onderhoud

Producenten van veiligheidscomponenten en ontwerpers van machineveiligheidssystemen ontwikkelen producten en oplossingen om operators te beschermen bij “whole body access” tot machines. Het detecteren en volgen van operators binnen afgeschermde zones is voor lange tijd de oplossing geweest om de veiligheid van medewerkers te waarborgen. Dit is terug te zien in de huidige aanwezigheids-detectiesystemen.

Aanwezigheidsdetectie is echter slechts één manier om het gewenste veiligheidslevel te bereiken tijdens werkzaamheden en binnen het afgeschermde gebied.

ISO 14118 (2018) – Veiligheid van machines – het voorkomen van een onbedoelde start, is in 2018 herzien, maar werd voor het eerst gepubliceerd als EN 1037 in 1995. Dit document beschrijft de vereisten om werkzaamheden veilig uit te voeren in afgeschermde zones. Het helpt de lezer bij de identificatie van energiebronnen, opgeslagen energie en externe invloeden.

Veiligheids Levels
Performance Levels (PL) en Safety Integrity Levels (SIL) zijn geen onderdeel van ISO 14118, de focus wordt gelegd op het vergrendelen van energiebronnen in de geïsoleerde stand. Dit is belangrijk wanneer bij onderhoudswerkzaamheden veiligheidscomponenten en hekwerken tijdelijk verwijderd of overbrugd worden.

Hiervoor kunnen mechanische interlocks of Trapped Key Interlocks worden toegepast. Deze kunnen geplaatst worden op alle typen energiebronnen, zoals elektrisch, pneumatisch, hydraulisch en opgeslagen energie. Het uitnemen van de gecodeerde sleutel vergrendeld de energiebron in de geïsoleerde positie. Deze sleutel kan vervolgens gebruikt worden om toegang te krijgen tot een afgeschermd gebied, deze sleutel blijft vergrendeld zolang de veiligheidsinrichting geopend is. Dit voorkomt dat de sleutel wordt uitgenomen en de energiebron weer ingeschakeld kan worden.

In meer complexere applicaties zorgt de flexibiliteit van een interlock systeem ervoor dat meerdere energiebronnen vergrendeld dienen te worden en/of toegang tot het afgeschermde gebied mogelijk is via meerdere toegangspunten. Dit kan ook sequentieel worden uitgevoerd, zodat het afschakelen en vergrendelen van de energiebronnen in de juiste volgorde plaatsvindt. Het gebruik van interlocks voor het vergrendelen van energiebronnen wordt beschreven in ISO 14118 (2018) paragraaf 5.3.

Ondanks dat de ISO 14118 (2018) het niet heeft over Categorieën, Safety Levels en Performance levels betekend dit niet dat componenten die onderdeel uitmaken van het veiligheid gerelateerde deel van de besturing, niet gebruikt kunnen worden voor het aanzetten tot een machinestop (paragraaf 6.3 geeft hier meer duidelijkheid over). Zoals eerder hier vermeld kan een noodstop niet gebruikt worden als een beveiliging tegen onbedoelde machinestarts (ISO 14118 paragraaf 6.3.2).

Wanneer er in het ontwerp gekozen is voor “full body access” kunnen mechanische interlock systemen met een persoonlijke veiligheidssleutel worden overwogen. Deze sleutel wordt meegenomen in het afgeschermde gebied door de operator. Zolang de operator deze sleutel in zijn of haar bezit heeft is een machineherstart uitgesloten. Met het Fortress sleutelvergrendelingssysteem is het zelfs mogelijk de uitname van deze veiligheidssleutel te verplichten. Dit zorgt ervoor dat de operator enkel de veiligheidsinrichting (deur) kan openen nadat de veiligheidssleutel is uitgenomen.

Er kunnen meerdere persoonlijke sleutels of lockouts worden ingezet wanneer meer dan één operator de beveiligde zone betreed. De recente publicatie van ISO/TS 19837 (2018) – Veiligheid van machines – Mechanische sleutelvergrendelingssystemen (interlocks) – Principes voor selectie en ontwerp geeft meer duidelijkheid over het gebruik van persoonlijke veiligheidssleutels.

Machinesafety-shop.com
Wij hebben een selectie veiligheidsschakelaars en Trapped Key Interlocks beschikbaar op onze webshop www.machinesafety-shop.com.