Hoe controleer je gevaarlijke energie?
Lockout-Tagout-Tryout (LOTOTO) is een methode voor het beheersen en controleren van gevaarlijke energie voor machineveiligheidstoepassingen, welke wordt toegepast bij interventies en onderhoudstaken. Met name werkzaamheden waarbij de machine moet worden ontmanteld of waar de risicobeperkende maatregelen moeten worden verwijderd om de taak uit te kunnen voeren.
Hoe controleer je gevaarlijke energie?
Lockout-Tagout of mechanische vergrendelingen
Het beheersen van energie met LOTO Hoewel LOTO een populaire manier is om gevaarlijke energie te beheersen en volgens de OSHA-voorschriften in de VS (zie OSHA 29 CFR 1910.147) zelfs een verplichting is, blijft het in feite een administratieve controle, wetende dat dit de laagste trede is bij de hiërarchie van controle.
LOTO vertrouwt erop dat medewerkers nauwkeurig de procedure volgt in wat soms een ingewikkeld proces van meerdere stappen kan zijn om energiebronnen te isoleren en de restenergie te verwijderen alvorens de werkzaamheden uit te voeren. Als gevolg van dit ingewikkelde en soms langdradige proces kan het gebeuren dat personeel stappen overslaat of de procedure helemaal niet volgt, al dan niet per ongeluk. Bij de meeste LOTO-procedures is er geen garantie dat de procedure elke keer correct wordt uitgevoerd, hoeveel opleiding er ook wordt gegeven of hoe groot de dreiging van disciplinaire maatregelen ook is).
Hoe versterk je een LOTO procedure?
Het gebruik van Mechanische Interlocks om een LOTO procedure te verbeteren, verzekerd zowel het personeel als hun leidinggevende ervan dat alle energiebronnen zijn geïsoleerd en alle restenergie op de juiste wijze is afgevoerd voordat toegang tot de gevaarlijke zone mogelijk is, verder kunnen zij gerustgesteld worden dat het proces niet kan worden teruggedraaid terwijl iemand binnen de zone aan het werk is.
Het Amerikaanse standaardiseringen instituut ANSI stelt daarom in ANSI/ASSE Z244.1 2016 (bijlage T) en BS 14100 (clausule 6.3.2) voor om een LOTO programma te versterken met een Trapped Key Systeem, omdat dit het proces dwangmatig maakt, een mechanische link vormt tussen de toegangssloten van de bewaking en de isolator, waardoor het risico op menselijke fouten die kunnen leiden tot onverwacht opstarten, wordt verminderd.
ANSI/ASSE Z244.1 ANSI/ASSE Z244.1 legt de 2 belangrijkste manieren uit om energiebronnen te isoleren met behulp van Trapped Key Interlocks.
1. Gedwongen contacten via een op de as gemonteerde getande spie. Deze methode kan werken op eenheden die klein genoeg zijn om de opgesloten spie rechtstreeks te laten aandrijven. Bijv. een sleutelschakelaar voor elektra of vloeistoffen waarbij de sleutel pas wordt vrijgegeven wanneer deze in de uit-stand staat.
2. Een nokmechanisme met een vergrendelingsmodule wanneer de stroom te groot met de opgesloten sleutel te worden bediend. Bijv. een schakelaar besturingseenheid waarmee een sleutel alleen kan worden vrijgegeven wanneer de energiebron is uitgeschakeld, of het gebruik van een grendelmodule om achteraf aan te brengen op een bestaande scheidings- of vloeistofklep.
Zodra de sleutel uit een van deze isolatievoorzieningen is vrijgegeven, kan een Lockout-Tagout hangslot worden aangebracht, hetzij rechtstreeks op het isolatieapparaat, hetzij op een afdekking over het sleutelgat die met een hangslot kan worden afgesloten.
In zeer eenvoudige toepassingen kan de vrijgegeven sleutel rechtstreeks worden gebruikt om een deurvergrendeling te openen en toegang te krijgen tot de gevaarlijke zone, wetende dat terwijl de deur open is, de sleutel vergrendeld is in de deurvergrendeling en daarom niet kan worden gebruikt om de energiebron weer aan te zetten.
Complexere toepassingen Complexere systemen hebben een sleutelwisseleenheid nodig om sleutels in ontvangst te nemen die uit verschillende energiebronisolatoren worden vrijgegeven. Pas wanneer alle energiebronnen geïsoleerd zijn, kunnen één of meer toegangssleutels worden vrijgegeven, naar gelang van wat nodig is om de taak uit te voeren.
Ook hier geldt dat wanneer deuren open staan, de toegangssleutels worden opgesloten en geen isolatiesleutel kan worden vrijgegeven om de stroom in te schakelen totdat elke deur is gesloten en vergrendeld en de sleutel is teruggegeven aan de centrale.
Het is natuurlijk mogelijk om een complexere logica in het systeem in te bouwen, waarbij meer stappen vereist zijn.
Bijvoorbeeld:
LOTO vertrouwt erop dat medewerkers nauwkeurig de procedure volgt in wat soms een ingewikkeld proces van meerdere stappen kan zijn om energiebronnen te isoleren en de restenergie te verwijderen alvorens de werkzaamheden uit te voeren. Als gevolg van dit ingewikkelde en soms langdradige proces kan het gebeuren dat personeel stappen overslaat of de procedure helemaal niet volgt, al dan niet per ongeluk. Bij de meeste LOTO-procedures is er geen garantie dat de procedure elke keer correct wordt uitgevoerd, hoeveel opleiding er ook wordt gegeven of hoe groot de dreiging van disciplinaire maatregelen ook is).
Hoe versterk je een LOTO procedure?
Het gebruik van Mechanische Interlocks om een LOTO procedure te verbeteren, verzekerd zowel het personeel als hun leidinggevende ervan dat alle energiebronnen zijn geïsoleerd en alle restenergie op de juiste wijze is afgevoerd voordat toegang tot de gevaarlijke zone mogelijk is, verder kunnen zij gerustgesteld worden dat het proces niet kan worden teruggedraaid terwijl iemand binnen de zone aan het werk is.
Het Amerikaanse standaardiseringen instituut ANSI stelt daarom in ANSI/ASSE Z244.1 2016 (bijlage T) en BS 14100 (clausule 6.3.2) voor om een LOTO programma te versterken met een Trapped Key Systeem, omdat dit het proces dwangmatig maakt, een mechanische link vormt tussen de toegangssloten van de bewaking en de isolator, waardoor het risico op menselijke fouten die kunnen leiden tot onverwacht opstarten, wordt verminderd.
ANSI/ASSE Z244.1 ANSI/ASSE Z244.1 legt de 2 belangrijkste manieren uit om energiebronnen te isoleren met behulp van Trapped Key Interlocks.
1. Gedwongen contacten via een op de as gemonteerde getande spie. Deze methode kan werken op eenheden die klein genoeg zijn om de opgesloten spie rechtstreeks te laten aandrijven. Bijv. een sleutelschakelaar voor elektra of vloeistoffen waarbij de sleutel pas wordt vrijgegeven wanneer deze in de uit-stand staat.
2. Een nokmechanisme met een vergrendelingsmodule wanneer de stroom te groot met de opgesloten sleutel te worden bediend. Bijv. een schakelaar besturingseenheid waarmee een sleutel alleen kan worden vrijgegeven wanneer de energiebron is uitgeschakeld, of het gebruik van een grendelmodule om achteraf aan te brengen op een bestaande scheidings- of vloeistofklep.
Zodra de sleutel uit een van deze isolatievoorzieningen is vrijgegeven, kan een Lockout-Tagout hangslot worden aangebracht, hetzij rechtstreeks op het isolatieapparaat, hetzij op een afdekking over het sleutelgat die met een hangslot kan worden afgesloten.
In zeer eenvoudige toepassingen kan de vrijgegeven sleutel rechtstreeks worden gebruikt om een deurvergrendeling te openen en toegang te krijgen tot de gevaarlijke zone, wetende dat terwijl de deur open is, de sleutel vergrendeld is in de deurvergrendeling en daarom niet kan worden gebruikt om de energiebron weer aan te zetten.
Complexere toepassingen Complexere systemen hebben een sleutelwisseleenheid nodig om sleutels in ontvangst te nemen die uit verschillende energiebronisolatoren worden vrijgegeven. Pas wanneer alle energiebronnen geïsoleerd zijn, kunnen één of meer toegangssleutels worden vrijgegeven, naar gelang van wat nodig is om de taak uit te voeren.
Ook hier geldt dat wanneer deuren open staan, de toegangssleutels worden opgesloten en geen isolatiesleutel kan worden vrijgegeven om de stroom in te schakelen totdat elke deur is gesloten en vergrendeld en de sleutel is teruggegeven aan de centrale.
Het is natuurlijk mogelijk om een complexere logica in het systeem in te bouwen, waarbij meer stappen vereist zijn.
Bijvoorbeeld:
- Een hydraulische krachtbron moet misschien zowel worden geïsoleerd als vervolgens worden geleegd met de afvoerklep vergrendeld open voordat veilig toegang kan worden verleend, dit kan worden bereikt met het opeenvolgend gebruik van sleutels.
- Een machine met een uitlooptijd die na de isolatie nog enige tijd gevaarlijk kan blijven, kan worden uitgerust met een tijdvertragings- of stilstandbewaking om een vertraging te forceren tussen de isolatie van de stroomvoorziening en de toegang tot de gevaarlijke ruimte.
- Wanneer toegang tot de gevaarlijke ruimte voor het volledige lichaam vereist is, kunnen een of meer veiligheidssleutels (of personeelssleutels) in het systeem worden ingebouwd om te voorkomen dat medewerkers bekneld of ingesloten raakt – zolang zij de veiligheidssleutel bij zich hebben, kan de deur niet worden vergrendeld en kan de isolatiesleutel dus niet worden losgemaakt.
